Het donkerste voorbij,
steek ik de kaarsen aan,
Denkend aan vroeger,
toen zij er was,
hoe het langzaam donker werd,
en koud, totdat ze ging.
Mijn tastend zoeken,
in lege duisternis.
Met kwetsbaar vuur vier ik vandaag
de terugkomst van het licht!

Het donkerste voorbij
Steek ik de kaarsen aan
Denkend aan toen zij
nog niet was weggegaan

HV.

Paaskaars klein 

November is een tijd van gedenken. De dagen worden korter, het is herfst en het wordt steeds eerder donker, dan trekt de aandacht naar binnen. Meteen al aan het begin van de maand zijn binnen de westerse rooms-katholieke traditie de gedenkdagen Allerheiligen en de dag erna Allerzielen. Allerzielen is de dag waarop de overledenen herdacht worden. Er wordt een requiemmis opgedragen en nabestaanden plaatsen bloemen op het graf.

In de protestantse traditie gebeurt iets dergelijks aan het einde van het kerkelijk jaar aan het eind van de maand november. Tijdstip en vorm zijn wel anders, maar ook hier gaat het in de kern om de mensen te gedenken die we in het leven verloren zijn.

Ook buiten deze tradities worden vaak rituelen uitgevoerd om te gedenken.

Mensen verliezen we trouwens niet alleen aan de dood. Soms verliezen we mensen aan het leven, omdat ze een andere weg kiezen en besluiten weg te gaan uit ons leven. Een dergelijke scheiding kan erg ingrijpend zijn en veel pijn met zich meebrengen. Het zou mooi zijn als daar in onze rituelen ook aandacht voor zou zijn.

‘Het donkerste voorbij’ zegt het gedicht. Dat is eind november nog niet zo, dat besef ik natuurlijk wel; het moet eerst nog winter worden. Maar toch, ook dan, of juist dan, kan het aansteken van een kaars ook een symbolisch en hoopvol gebaar zijn.

Thuis heb ik nog een kaars uit 1992. Het is een paaskaars, hij heeft dat jaar dienstgedaan in de kerk. Mijn vader was koster en heeft deze kaars bewaard, omdat hij ook brandde tijdens de uitvaartdienst van mijn moeder. Aan de kaars is dus een herinnering verbonden. Als mijn vader de kaars wilde aansteken plaatste hij er een waxinelichtje in. Zo kon de kaars branden zonder op te branden.

Nu staat de kaars bij mij thuis en bewaar ik hem.
Soms steek ik het waxinelichtje aan op een moment van bezinning, een moment van gedenken.